Μέλος του Συμβουλίου για τον Αχιλλέα, Καθηγητής Φιλολογίας, Αρχαιολόγος
Κομποτάδες Αγαπητοί φίλοι, θα επιθυμούσα σήμερα να βρίσκομαι ανάμεσά σας, να σας δω από κοντά, ν' ακούσω τις προτάσεις σας και να συνεισφέρω, από την πλευρά μου, στην αναζήτηση της ομηρικής Φθίας, πατρίδας του Αχιλλέα, όμως οι υποχρεώσεις μου δεν μου το επιτρέπουν.
Πιστεύω ότι οι προσπάθειές μας για τον εντοπισμό του ειδικού χώρου της ομηρικής μαρτυρίας (της Φθίας και του ανακτόρου) θα αποδώσουν καρπούς μόνο αν καταφέρουμε να συντονίσουμε, στο κοινό έργο, όλους όσους έχουν την όρεξη να μελετήσουν από κοντά τις υποψήφιες αρχαιολογικές θέσεις.
Σ' αυτή την κατεύθυνση πολύτιμη βοήθεια μπορεί να προσφέρει και η αρχαιολογική υπηρεσία με τις πληροφορίες που συγκεντρώνει από τις ανασκαφές και οι εξειδικευμένοι μελετητές που μπορούν να προσεγγίσουν τα ομηρικά κείμενα με ανοιχτό μυαλό.
Προσωπικά θεωρώ πολύ σημαντικό τεκμήριο το νεκροταφείο στους Κομποτάδες, με βάση τις υπάρχουσες ενημερώσεις για τα ευρήματα που βρέθηκαν εκεί (κα Καράντζαλη Ε. σελ 51 πρακτικά 5ου συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας), γιατί συμπληρώνει, μαζί με τους τάφους στο Αρχάνι και τις υπόλοιπες θέσεις, το μυκηναϊκό παρελθόν της κοιλάδας του Σπερχειού και εμμέσως τεκμηριώνει την ύπαρξη ενός ισχυρού μυκηναϊκού κέντρου ή ισχυρών μυκηναίων αρχόντων, που είχαν μόνιμες εγκαταστάσεις, σε αυτή τη ζώνη .
Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η διερεύνηση της ομηρικής αναφοράς για τις πηγές του Σπερχειού, όπου ο οίκος του Πηλέα είχε "βωμό και κτήμα " (γινόντουσαν δηλαδή τελετές ενηλικίωσης και θυσίες), ένα στοιχείο που αξίζει να διερευνηθεί.
Το γεωανάγλυφο της κοιλάδας μας κατευθύνει στο βάθος της, από τον Άγιο Γεώργιο και πάνω, προς το Παλιόκαστρο και κυρίως στην Πιτσιωτά όπου συγκροτούνται οι βασικές ροές και παρακειμένως υπάρχουν εύφορα λιβάδια μέχρι σήμερα, όμως δεν έχουν γίνει ειδικές έρευνες (παρότι υπάρχουν κεραμικά κατάλοιπα).
Ένα άλλο στοιχείο που χρειάζεται περισσότερο μελέτη, προκειμένου να συνεισφέρει στην έρευνά μας, είναι ο θεσμός των Αμφικτυονιών (οι ρίζες, η δομή, οι αξίες και οι συμμετέχοντες). Το ομηρικό κείμενο δείχνει να γνωρίζει τέτοιου είδους ενώσεις που εμπνέονταν από κοινές λατρείες, αξίες, την κοινή καταγωγή και τη στρατιωτική αλληλοϋποστήριξη.
Ο Αχιλλέας ηγείται πιθανόν ενός τέτοιου στρατεύματος, γιατί φέρει δύο ονόματα "Μυρμιδόνες" και "Έλληνες", μάλιστα η δεύτερη ονομασία είναι στενά συνδεδεμένη με τον βασικό εθνικό μύθο του γενάρχη "Έλληνα", αδελφού του Αμφικτύονα. Ηγείται λοιπόν μιας ιδιαίτερης αξιόμαχης ομάδας που κατέχει το πελασγικό Άργος, λατρεύει τον πελασγικό Δία, έχει βασιλική έδρα στη εύφορη Φθία, διοικεί την ορεινή χώρα των Δολόπων (ο Φοίνικας) και την "ευρύχωρη" Ελλάδα (πόλη ή περιοχή;). Η περιοχή εκτείνεται σε μεγάλο γεωγραφικό βάθος από την θάλασσα και τον Μαλιακό κόλπο.
Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την εκδοχή στην κοιλάδα του Σπερχειού να βρισκόταν μόνο η Ελλάδα και η Φθία να βρισκόταν πιο βόρεια (αφού και ο Νεοπτόλεμος εγκαταστάθηκε βορειότερα), όμως υπάρχουν ελάχιστα ευρήματα για να ερευνηθούν.
Βέβαια η επιστημονική έρευνα δεν πρέπει να έχει προκαταλήψεις και στερεότυπα όταν μάλιστα απουσιάζουν αξιόπιστα ευρήματα και δεδομένα.
Ελπίζω λοιπόν μια μέρα η αρχαιολογική σκαπάνη να φέρει στο φως το ανάκτορο του μεγάλου ομηρικού ήρωα και όλοι εμείς να έχουμε συμβάλλει σ' αυτό.
Πιστεύω ότι οι προσπάθειές μας για τον εντοπισμό του ειδικού χώρου της ομηρικής μαρτυρίας (της Φθίας και του ανακτόρου) θα αποδώσουν καρπούς μόνο αν καταφέρουμε να συντονίσουμε, στο κοινό έργο, όλους όσους έχουν την όρεξη να μελετήσουν από κοντά τις υποψήφιες αρχαιολογικές θέσεις.
Σ' αυτή την κατεύθυνση πολύτιμη βοήθεια μπορεί να προσφέρει και η αρχαιολογική υπηρεσία με τις πληροφορίες που συγκεντρώνει από τις ανασκαφές και οι εξειδικευμένοι μελετητές που μπορούν να προσεγγίσουν τα ομηρικά κείμενα με ανοιχτό μυαλό.
Προσωπικά θεωρώ πολύ σημαντικό τεκμήριο το νεκροταφείο στους Κομποτάδες, με βάση τις υπάρχουσες ενημερώσεις για τα ευρήματα που βρέθηκαν εκεί (κα Καράντζαλη Ε. σελ 51 πρακτικά 5ου συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας), γιατί συμπληρώνει, μαζί με τους τάφους στο Αρχάνι και τις υπόλοιπες θέσεις, το μυκηναϊκό παρελθόν της κοιλάδας του Σπερχειού και εμμέσως τεκμηριώνει την ύπαρξη ενός ισχυρού μυκηναϊκού κέντρου ή ισχυρών μυκηναίων αρχόντων, που είχαν μόνιμες εγκαταστάσεις, σε αυτή τη ζώνη .
Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η διερεύνηση της ομηρικής αναφοράς για τις πηγές του Σπερχειού, όπου ο οίκος του Πηλέα είχε "βωμό και κτήμα " (γινόντουσαν δηλαδή τελετές ενηλικίωσης και θυσίες), ένα στοιχείο που αξίζει να διερευνηθεί.
Το γεωανάγλυφο της κοιλάδας μας κατευθύνει στο βάθος της, από τον Άγιο Γεώργιο και πάνω, προς το Παλιόκαστρο και κυρίως στην Πιτσιωτά όπου συγκροτούνται οι βασικές ροές και παρακειμένως υπάρχουν εύφορα λιβάδια μέχρι σήμερα, όμως δεν έχουν γίνει ειδικές έρευνες (παρότι υπάρχουν κεραμικά κατάλοιπα).
Ένα άλλο στοιχείο που χρειάζεται περισσότερο μελέτη, προκειμένου να συνεισφέρει στην έρευνά μας, είναι ο θεσμός των Αμφικτυονιών (οι ρίζες, η δομή, οι αξίες και οι συμμετέχοντες). Το ομηρικό κείμενο δείχνει να γνωρίζει τέτοιου είδους ενώσεις που εμπνέονταν από κοινές λατρείες, αξίες, την κοινή καταγωγή και τη στρατιωτική αλληλοϋποστήριξη.
Ο Αχιλλέας ηγείται πιθανόν ενός τέτοιου στρατεύματος, γιατί φέρει δύο ονόματα "Μυρμιδόνες" και "Έλληνες", μάλιστα η δεύτερη ονομασία είναι στενά συνδεδεμένη με τον βασικό εθνικό μύθο του γενάρχη "Έλληνα", αδελφού του Αμφικτύονα. Ηγείται λοιπόν μιας ιδιαίτερης αξιόμαχης ομάδας που κατέχει το πελασγικό Άργος, λατρεύει τον πελασγικό Δία, έχει βασιλική έδρα στη εύφορη Φθία, διοικεί την ορεινή χώρα των Δολόπων (ο Φοίνικας) και την "ευρύχωρη" Ελλάδα (πόλη ή περιοχή;). Η περιοχή εκτείνεται σε μεγάλο γεωγραφικό βάθος από την θάλασσα και τον Μαλιακό κόλπο.
Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την εκδοχή στην κοιλάδα του Σπερχειού να βρισκόταν μόνο η Ελλάδα και η Φθία να βρισκόταν πιο βόρεια (αφού και ο Νεοπτόλεμος εγκαταστάθηκε βορειότερα), όμως υπάρχουν ελάχιστα ευρήματα για να ερευνηθούν.
Βέβαια η επιστημονική έρευνα δεν πρέπει να έχει προκαταλήψεις και στερεότυπα όταν μάλιστα απουσιάζουν αξιόπιστα ευρήματα και δεδομένα.
Ελπίζω λοιπόν μια μέρα η αρχαιολογική σκαπάνη να φέρει στο φως το ανάκτορο του μεγάλου ομηρικού ήρωα και όλοι εμείς να έχουμε συμβάλλει σ' αυτό.
