| kataklismos-anthropogonia-ellin-ellas.pdf |
Σπυρίδων Μπαϊκούσης, MSc Αρχαιολόγος
ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ-ΑΝΘΡΩΠΟΓΟΝΙΑ-ΕΛΛΗΝ-ΕΛΛΑΣ
Ένας από τους πιο σημαντικούς μύθους των Ελλήνων, που ξεπερνά τα όρια των τοπικών παραδόσεων και συνδέει όλους τους Έλληνες, είναι ο μύθος του κατακλυσμού[1] και της ανθρωπογονίας που αφορά τον πρόγονο και γενάρχη τους, τον Έλληνα, στον οποίο και όφειλαν το κοινό εθνικό τους όνομα[2].
Από τον κατακλυσμό διασώθηκαν μόνο ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, αφού προσάραξαν με το πλοίο τους στην κορυφή της Όθρυος ή του Παρνασσού ή στη Δωδώνη, και στη συνέχεια γέννησαν[3] τον Έλληνα, τον Αμφικτύωνα[4], την Πρωτογένεια[5], την Πανδώρα[6] και τη Θυία[7]. Ο πρωτότοκος γιος τους, ο Έλλην, εγκαταστάθηκε στη Φθία[8], ίδρυσε την πόλη Ελλάδα, και από το γάμο του με τη νύμφη Οθρυίδα ή Ορσυίδα απέκτησε 3 γιους, τον Δώρο, τον Αίολο και τον Ξούθο[9] από τους οποίους κατάγονται τα διάφορα Ελληνικά φύλα. Οι Δωριείς από τον Δώρο, οι Αιολείς από τον Αίολο και από τα παιδιά του Ξούθου, Ίωνα και Αχαιό, οι Ίωνες και οι Αχαιοί αντίστοιχα[10]. Έτσι δικαιολογημένα ο Έλλην θεωρήθηκε ως πρόγονος όλων των Ελλήνων και ότι από αυτόν πήραν το όνομά τους[11].
ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ-ΑΝΘΡΩΠΟΓΟΝΙΑ-ΕΛΛΗΝ-ΕΛΛΑΣ
Ένας από τους πιο σημαντικούς μύθους των Ελλήνων, που ξεπερνά τα όρια των τοπικών παραδόσεων και συνδέει όλους τους Έλληνες, είναι ο μύθος του κατακλυσμού[1] και της ανθρωπογονίας που αφορά τον πρόγονο και γενάρχη τους, τον Έλληνα, στον οποίο και όφειλαν το κοινό εθνικό τους όνομα[2].
Από τον κατακλυσμό διασώθηκαν μόνο ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, αφού προσάραξαν με το πλοίο τους στην κορυφή της Όθρυος ή του Παρνασσού ή στη Δωδώνη, και στη συνέχεια γέννησαν[3] τον Έλληνα, τον Αμφικτύωνα[4], την Πρωτογένεια[5], την Πανδώρα[6] και τη Θυία[7]. Ο πρωτότοκος γιος τους, ο Έλλην, εγκαταστάθηκε στη Φθία[8], ίδρυσε την πόλη Ελλάδα, και από το γάμο του με τη νύμφη Οθρυίδα ή Ορσυίδα απέκτησε 3 γιους, τον Δώρο, τον Αίολο και τον Ξούθο[9] από τους οποίους κατάγονται τα διάφορα Ελληνικά φύλα. Οι Δωριείς από τον Δώρο, οι Αιολείς από τον Αίολο και από τα παιδιά του Ξούθου, Ίωνα και Αχαιό, οι Ίωνες και οι Αχαιοί αντίστοιχα[10]. Έτσι δικαιολογημένα ο Έλλην θεωρήθηκε ως πρόγονος όλων των Ελλήνων και ότι από αυτόν πήραν το όνομά τους[11].
Με βάση τον παραπάνω μύθο και από αναφορές αρχαίων πηγών, όπως του Ομήρου[12], του Θουκυδίδη[13], του Αριστοτέλη[14], του Δικαίαρχου[15], του Στράβωνα[16] και του Παυσανία[17], προέκυψε ένα ιστορικό και αρχαιολογικό πρόβλημα σχετικά με την «Ελλάδα», την έδρα του Έλληνα. Το πρόβλημα αυτό μέχρι σήμερα δεν έχει βρει τη λύση του, αλλά αντίθετα περιπλέχτηκε περισσότερο, αφού, αν εξαιρέσουμε κάποιες θεωρητικές προσεγγίσεις που έγιναν στις αρχές του 20ου αιώνα, από Έλληνες και ξένους ερευνητές, καμία οργανωμένη προσπάθεια δεν έγινε προς αυτή την κατεύθυνση, δηλ. τον εντοπισμό αυτής της πόλης του Έλληνα. Το δεδομένο όμως από τις μαρτυρίες των αρχαίων πηγών ότι η γυναίκα του Έλληνα ήταν η Οθρυίδα, δηλ. μια νύμφη της Όθρυος, και ότι η πόλη που ίδρυσε τοποθετείται στη Θεσσαλία, μας οδηγεί να ερευνήσουμε προς την κατεύθυνση της Νότιας Θεσσαλίας, περιοχή που στην αρχαιότητα ορίζεται ως Αχαΐα Φθιώτιδα.
ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ «ΕΛΛΑΔΑ»
ΟΜΗΡΟΣ
Στον Όμηρο και συγκεκριμένα στην Ιλιάδα έχουμε τις πρώτες αναφορές στην «Ελλάδα»:
1) Στη Β ραψωδία της Ιλιάδας, «στον κατάλογο των νεών», δηλ. στον κατάλογο των πλοίων, των λαών και των ηγεμόνων που πήραν μέρος στην εκστρατεία της Τροίας, και στους στίχους 681-685, ο ποιητής αναφέρει ότι ο Αχιλλέας με 50 πλοία ήταν αρχηγός αυτών που κατοικούσαν στο Πελασγικό Άργος, την Άλο, την Αλόπη και την Τραχίνα καθώς και εκείνων που ήταν από τη Φθία και την Ελλάδα με τις όμορφες γυναίκες και που ονομάζονται Μυρμιδόνες-Έλληνες και Αχαιοί[18].
